Những sai lầm khi đi khám trầm cảm khiến bệnh trở nên trầm trọng hơn | Safe and Sound

Các bác sĩ tâm thần cho rằng trầm cảm không chỉ là một cảm xúc thoáng qua mà là một rối loạn tâm thần nghiêm trọng, ảnh hưởng đến suy nghĩ, hành vi và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Tuy nhiên, nhiều người đi khám trầm cảm với những sai lầm tưởng chừng nhỏ nhưng thực chất lại khiến tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn. Bài viết sau sẽ chỉ ra những sai lầm phổ biến khi đi khám trầm cảm và hướng dẫn những lưu ý quan trọng để quá trình điều trị hiệu quả hơn.

Thạc sĩ. Bác sĩ Nguyễn Hoàng Nguyên | Bác sĩ tâm thần - Ứng dụng chăm sóc sức khỏe tinh thần Safe and Sound
Viện Ứng Dụng Công Nghệ Y Tế (IMT)

1. Khi nào cần đi khám trầm cảm?

Theo các bác sĩ tâm thần, một người có thể đang ở trong giai đoạn trầm cảm nhưng lại nhầm lẫn sang việc "tôi đang buồn chỉ vì stress". Trên thực tế, khi những triệu chứng buồn bã, mất hứng thú, rối loạn giấc ngủ, ăn uống thay đổi kéo dài trên hai tuần và ảnh hưởng đến công việc, học tập và các mối quan hệ xã hội, đó là lúc bạn nên đi khám.

Nhiều bệnh nhân có biểu hiện cảm giác tội lỗi kéo dài, thậm chí không có lý do cụ thể. Họ tự trách bản thân vì những lỗi nhỏ nhặt, cho rằng mình là người vô dụng, không xứng đáng được yêu thương. Bác sĩ tâm thần và chuyên gia tâm lý cho rằng đây là một trong những dấu hiệu quan trọng của trầm cảm cần được lưu ý.

Ảnh 1: Cảm giác tội lỗi không là một biểu hiện của trầm cảm cho thấy bệnh nhân cần phải đi thăm khám

Bên cạnh đó, những người có ý nghĩ tiêu cực, có ý định tự làm tổn thương bản thân hoặc tự tử, nên gặp ngay bác sĩ tâm thần để được hỗ trợ sớm. Sự chậm trễ trong việc can thiệp có thể khiến tình trạng tiến triển nặng hơn, dẫn đến rối loạn lo âu, rối loạn cảm xúc lưỡng cực hoặc rối loạn nhân cách.

2. Những sai lầm khi đi khám trầm cảm khiến bệnh trở nên trầm trọng hơn

Chuyên gia tâm lý và bác sĩ tâm thần cho rằng một trong những sai lầm phổ biến là tự chẩn đoán dựa trên các thông tin chưa kiểm chứng trên mạng. Nhiều người tự suy diễn, dùng bài test online hoặc chia sẻ trên mạng xã hội để kết luận mình bị trầm cảm mà không qua đánh giá chuyên môn.

Sai lầm thứ hai là giảm nhẹ triệu chứng khi trao đổi với bác sĩ tâm thần. Vì tâm lý ngại ngùng hoặc sợ bị kỳ thị, không ít người đã không dám nói thật về mức độ cảm giác tội lỗi, ý nghĩ tiêu cực, mất ngủ, lo âu hoặc căng thẳng kéo dài. Điều này khiến bác sĩ tâm thần khó có thể đưa ra chẩn đoán chính xác và lập phác đồ điều trị phù hợp.

Ảnh 2: Không chia sẻ thông tin chính xác về bệnh tình với bác sĩ tâm thần là sai lầm thường gặp

Thứ ba là bỏ dở điều trị khi thấy triệu chứng giảm. Trầm cảm là một rối loạn mạn tính, việc điều trị cần tuân thủ đúng phác đồ và theo dõi liên tục. Nếu bệnh nhân tự ý ngưng thuốc hoặc thay đổi lịch hẹn với chuyên gia tâm lý sẽ dễ gây tái phát hoặc nhờn thuốc.

Một sai lầm khác là phụ thuộc hoàn toàn vào thuốc mà không thực hiện trị liệu tâm lý. Trong nhiều trường hợp, thuốc chỉ giúp ổn định triệu chứng, còn để giải quyết tận gốc những nguyên nhân sâu xa như sang chấn thời thơ ấu, mâu thuẫn gia đình, khủng hoảng giá trị sống thì cần có sự đồng hành của chuyên gia tâm lý.

3. Những việc cần làm khi đi khám trầm cảm

Các bác sĩ tâm thần khuyên rằng, người bệnh nên chủ động ghi chép lại quá trình thay đổi tâm trạng, giấc ngủ, ăn uống, mức độ lo âu, cảm giác tội lỗi hay những suy nghĩ cực đoan. Điều này giúp bác sĩ hiểu rõ bức tranh tâm lý của bệnh nhân hơn.

Khi đi khám, hãy trung thực chia sẻ với bác sĩ tâm thần về tất cả những gì bạn đang trải qua. Đừng e ngại khi phải nhắc đến các suy nghĩ tiêu cực hoặc những thất bại cá nhân. Sự chân thật sẽ giúp bác sĩ và chuyên gia tâm lý đưa ra những nhận định chính xác và kịp thời.

Ngoài ra, hãy chuẩn bị tâm lý cho việc điều trị dài hạn. Một số người kỳ vọng thuốc sẽ hiệu quả ngay sau vài ngày, nhưng thực tế thuốc chống trầm cảm cần thời gian để phát huy tác dụng. Việc đồng hành với chuyên gia tâm lý trong các buổi trị liệu cũng giúp người bệnh học cách điều chỉnh cảm xúc, xây dựng hệ thống hỗ trợ và tránh tái phát bệnh trong tương lai.

Ảnh 3: Chuẩn bị tâm lý để điều trị dài hạn thay vì thất vọng sau 1 – 2 buổi trị liệu

Quan trọng không kém, đừng giấu tình trạng bệnh với người thân. Việc mở lòng, chia sẻ và tìm kiếm sự hỗ trợ từ gia đình, bạn bè là yếu tố then chốt giúp cải thiện tâm lý và duy trì động lực điều trị lâu dài.

4. Những lưu ý sau buổi khám đầu tiên với bác sĩ tâm thần

Sau buổi khám đầu tiên, điều quan trọng nhất là tuân thủ kế hoạch điều trị mà bác sĩ tâm thần đã đưa ra. Nếu được kê thuốc, bạn cần uống đúng liều, đúng giờ và không tự ý ngưng thuốc khi chưa có chỉ định.

Hãy tiếp tục ghi lại những thay đổi về tâm trạng, chất lượng giấc ngủ, thói quen ăn uống và các cảm giác tội lỗi nếu có. Những thông tin này sẽ giúp bác sĩ điều chỉnh thuốc và phương pháp điều trị phù hợp trong những lần khám tiếp theo.

Nếu được chỉ định gặp chuyên gia tâm lý, hãy chủ động đặt lịch và tham gia đầy đủ các buổi trị liệu. Việc kết hợp giữa dùng thuốc và trị liệu tâm lý thường mang lại hiệu quả cao nhất, đặc biệt đối với người bệnh có các yếu tố căng thẳng dai dẳng hoặc từng trải qua sang chấn tâm lý.

Ngoài ra, bạn có thể tìm hiểu thêm các cách hỗ trợ tâm lý tại nhà như viết nhật ký cảm xúc, thực hành chánh niệm, thể dục nhẹ nhàng, hạn chế sử dụng mạng xã hội quá mức và duy trì kết nối xã hội lành mạnh.

Đừng ngần ngại trao đổi lại với bác sĩ tâm thần nếu có tác dụng phụ hoặc vấn đề phát sinh trong quá trình dùng thuốc. Việc điều chỉnh liều hoặc đổi thuốc cần được thực hiện một cách khoa học và dưới sự theo dõi sát sao của bác sĩ.

Với sự phối hợp giữa Bác sĩ Tâm thần -  Chuyên gia tâm lý và ứng dụng Công nghệ trong chăm sóc sức khỏe tinh thần, dịch vụ tư vấn/tham vấn Safe and Sound tự hào tiên phong hỗ trợ bạn “Tự phát hiện sớm - Sơ cứu cảm xúc tức thời - Hỗ trợ đồng hành dài hạn”.

Nếu bạn nghi ngờ mình gặp vấn đề tâm lý, hoặc muốn biết thêm thông tin về dịch vụ tham vấn - tư vấn tâm lý, bạn có thể liên hệ tới HOTLINE 0964 778 911 (Điện thoại/Zalo, 24/7) để được giải đáp và hỗ trợ trong thời gian sớm nhất! 

CÁCH THỨC ĐẶT LỊCH HẸN tham vấn/tư vấn trực tuyến hoặc trực tiếp với chuyên gia

• Tại Fanpage Phòng khám SnS - Viện IMT 
• Hoặc tải và đặt lịch tham vấn trên ứng dụng Safe and Sound để quản lý và theo dõi lịch mọi lúc, mọi nơi 

Safe and Sound - thuộc Viện Ứng dụng Công nghệ Y tế (IMT)

Xem thêm:

Rạch tay có phải phương pháp ứng phó với trầm cảm đúng?

Điều trị mất ngủ kéo dài ở người bị trầm cảm như thế nào?

Cùng bác sĩ tâm lý phát hiện 5 hiểu lầm về trầm cảm sau sinh